Anna Habsburżanka (urodzona w Grazu, 16 sierpnia 1573 roku, zmarła w Warszawie, 10 lutego 1598 roku) herb
Córka Karola Habsburga arcyksięcia austriackiego na Styrii, Karyntii, Krainie i Gorycji i Marii Wittelsbachówny, córki Albrechta V Wittelsbacha księcia bawarskiego.
31 maja 1592 roku została koronowana w katedrze wawelskiej w Krakowie przez biskupa kujawskiego Hieronima Rozdrażewskiego. W końcu lutego 1593 roku koronowana na królową Szwedów i Gotów.
3 maja w Wiedniu (per procuro), 31 maja 1592 roku (pro futuro) 1592 roku w Krakowie na Wawelu poślubiła Zygmunta III Wazy (urodzony w Gripsholm w Szwecji, 20 czerwca 1566 roku, zmarł w Warszawie, 30 kwietnia 1632 roku) króla Szwecji i Polski i wielkiego księcia Litwy.
Rodzice bardzo kochali Annę, podobnie jak pozostałe dzieci, ogromnie dbali o ich interesy. Wychowywała się w Grazu. Nauczycielami Anny byli Jezuici. Umiała czytać, pisać, znała łacinę, hiszpański i włoski. Otrzymała bardzo religijne wychowanie. Ojciec umierając (Anna miała wtedy 17 lat) polecił, aby córki wydać tylko za katolików. Ślub Arcyksiężniczki Anny z Zygmuntem III Wazą odbył się w 1592 roku w Wiedniu (per procura).
Anna była niewysoka i garbiła się. Była średniej urody, posiadała jednak wiele wdzięku. Jej ozdobą były bujne blond włosy, ciemnoniebieskie oczy i przezroczysta cera. Odznaczała się ujmującym głosem. Była wrażliwa na ludzkie nieszczęścia i bardzo uczynna. Pielęgnowała chorych i od czasu do czasu usługiwała, specjalnie ściąganym na Wawel, dwunastu ubogim starcom. Odznaczała się wielką pobożnością. Była też bardzo praktyczną i gospodarną kobietą. Znała się również na polityce.
Początkowo była nielubiana, umiała jednak zdobyć sobie sympatię. Nauczyła się języka polskiego, z Zygmuntem jednak rozmawiała po niemiecku.
Z mężem zgadzali się doskonale. Łączyły ich wspólne poglądy i zainteresowania, a także miłość do dzieci. Kochali się i ich małżeństwo tyło wyjątkowo szczęśliwe i udane.
Anna była ostatnią panią na Wawelu. Zajmowała, jak jej poprzedniczki, zachodnie skrzydło zamku.
Mimo, że centralną rezydencją królewską pozostawał ciągle Kraków, coraz większe znaczenie zyskiwała Warszawa. W 1595 roku wybuchł na Wawelu wielki pożar, w którym uległo zniszczeniu wiele rzeczy królowej, Spaliły się, między innymi portrety rodziców i rodzeństwa. Po pożarze dwór przeniósł się do Łobzowa, a następnie do Warszawy.
Stosunki Anny z królową - wdową, Anną Jagiellonką były poprawne, choć chłodne. Zygmunt, mimo przywiązania do zazdrosnej ciotki, zapewnił żonie należne jej pierwsze miejsce.
Gdy królowa Anna była w ciąży, cały kraj bardzo to przeżywał. Ostatnie dziecko w rodzinie królewskiej przyszło na świat przed 66 laty. Ostatecznie Anna szczęśliwie powiła córkę. Nadano jej imię Anna Maria. Wzbudziło to powszechne zdziwienie, gdyż w Polsce imię Maria nie było stosowane (jako imię poniekąd zastrzeżone dla Matki Boskiej).
Narodziny następcy tronu, Władysława, wywołały entuzjazm wśród szlachty. Matką chrzestną została Anna Jagiellonka. Dzieci Anny i Zygmunta, Anna i Władysław, zostały sportretowane przez M.Kobera w strojach hiszpańskich.
Działalność polityczna królowej w Polsce jest mało znana, ale wiadomo, że miała ona duży wpływ na męża. Cały czas utrzymywała też żywe kontakty ze swoją rodziną.
Królowa zmarła w 1598 roku mając 25 lat. Zgon nastąpił w tragicznych okolicznościach. Anna spodziewała się kolejnego dziecka, a nadworni medycy zdecydowali, że konieczne jest zastosowanie cesarskiego cięcia. Nowo narodzony królewicz żył jednak tylko kilka minut. Po śmierci żony rozpacz króla była ogromna. Anna Austriaczka wraz z synkiem pochowana została 16 października 1599 roku w Kaplicy Zygmuntowskiej w katedrze wawelskiej.
Anna urodziła pięcioro dzieci:
Anna Maria Wazówna (urodzona 23 maja 1593 roku, zmarła 9 lutego 1600 roku),
Katarzyna Wazówna (urodzona 19 kwietnia, zmarła 16 maja 1594 roku),
Władysław IV Waza (urodzony 9 czerwca 1595roku, zmarł 20 maja 1648 roku), król Polski, wielki książę Litwy, tytularny król Szwecji,
Katarzyna Wazówna (urodzona 27 września 1596 roku, zmarła 2 czerwca 1597 roku),
Krzysztof Waza (urodzony i zmarł 10 lutego 1598 roku).
Żródła:
"Małżeństwa królewskie - królowie elekcyjni" - Jerzy Besala,
"Poczet królów i książąt polskich" - Marek Urbański,
"Poczet królowych i żon władców polskich" - Marek Urbański,
"Poczet polskich królowych i księżnych" - Zbigniew Satała,
"Poczet polskich królowych, księżnych i metres" - Zbigniew Satała,
"Polskie krolowe" - Edward Rudzki (tom. II).
Anna Habsburżanka w "Poczet.com"